Sağlıkta Kalite Standartları, Hasta ve Çalışan Güvenliği konulu sunum 12 Kasım 2019 tarihinde yapıldı.

Sağlıkta Kalite Standartları, Hasta ve Çalışan Güvenliği konulu sunum 12 Kasım 2019 tarihinde İzmir Tabip Odası Orhan Süren konferans salonunda Prof.Dr. Hüseyin Baskın tarafından gerçekleştirildi.

Prof.Dr. Hüseyin Baskın sunumunda şu konulara değindi.

Sağlıkta Kalite Geliştirme ve Akreditasyon (SKA) Anabilim Dalı’ nca “sağlıkta kalite” nin tanımı şöyle yapılır; Söz verilen zamanda (timely), Verimli (efficient), Etkin (effective), Hasta ve hasta yakını odaklı (patient centered), Güvenli ve emniyetli (safe and secure), Adil (equitable) bir sağlık hizmeti, “kaliteli” dir.  Bir sağlık kurumun misyonu, toplum içinde kurumun özgün rolünü, yerini tanımlar. Vizyonu, kurumun, sözgelimi beş yıl içindeki, geleceğini belirler. Amacı, kurumun toplum içindeki oluşturacağı kanaatini belirler. Hedef(ler)i, kurumun alt amaçlarını belirler. Kurumun kalite politikası, kurumun amaçlarına ulaşırken izleyeceği yol/yollar – diplomasidir.  
Türkiye Sağlıkta Kalite Sistemi’ nin amacı; Sağlık hizmeti veren tüm sağlık kuruluşlarında kaliteli hizmet sunumunun sağlanması, hasta ve çalışan memnuniyetinin sağlanması, hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanması, verimlilik ve klinik etkinliğin sağlanması ile sağlık hizmetinde kalite – verimlilik – hasta ve çalışan güvenliği ile hasta ve çalışan memnuniyetini en üst düzeye çıkarmaktır. Türkiye Sağlıkta Kalite Sistemi; Sağlık Hizmeti Kalitesi (Sağlıkta Kalite Standartları (SKS), SKS Göstergeleri, Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri) ve Klinik Kalite (Klinik Kalite Standartları, Klinik Kalite Göstergeleri, Klinik Kalite Ölçme ve Değerlendirme Sistemi) başlıkları altında toplanabilir. 
Sağlıkta Kalite Standartları (SKS) – Hastane 5. Sürüm kitapçığı, 5 boyut – 39 bölüm – 557 standart – 1.100 değerlendirme ölçütünden oluşur. Boyutlar; Kurumsal Hizmetler, Hasta ve Çalışan Odaklı Hizmetler, Sağlık Hizmetleri, Destek Hizmetleri, Gösterge Yönetimi’ dir. SKS-Hastane’ nin temel amacı, “Güvenli Hastane” inşa etmektir:
Kalite Yönetimi Bölümü, KKY06 (Çekirdek: “es muss sein”, olmazsa olmaz demektir), Hasta Güvenliği Komitesi bulunmalıdır, der. Risk Yönetimi Bölümü, hasta – hasta yakını – ziyaretçi – çalışan ile tesis ve çevre güvenliği kapsamında verilen hizmetler ile ilgili risklerin analizi, önlenmesi veya en alt düzeye indirilmesini amaçlarken, 4’ ü çekirdek 5 standart sunar. Güvenlik Raporlama Sistemi Bölümü (KGR01 – 05) altında çalışanların hizmet sırasında gördükleri ile ilgili geri bildirimleri toplanır. Burada ramak kala olaylar (near miss) ve istenmeyen olayların (sentinel) bildirilmesi ve gerekli önlemlerin alınması amaçlanır. 
Çalışan Sağlığı ve İş Güvenliği kavramları çalışma hayatında iç içe geçebilir ama karıştırılmamalıdır. Kurumdaki Risk Yönetimi’ ndeki risk analizlerinin sorumluluğu İş Güvenliği Uzmanı’ na bırakılamaz. Risk analizi yapılan birimdeki bütün çalışanlar risk analizine katılırlar, bunun bir yöntemi – usul ve adabı vardır. Çünkü düzeltici – önleyici – iyileştirici faaliyetleri de risk analizindeki riskleri – ramak kala olayları – hataları ortaya döken, kaydeden birim çalışanları tespit edecektir. İş Güvenliği uzmanı, bunu yapmaz. Ancak İş Güvenliği uzmanı, teknik konularda yardımcıdır, danışmandır. İş Güvenliği uzmanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ na bağlıdır. İSG-Katip’ e kayıtlı İşyeri Hekimi ile birlikte çalışırlar. İSG-Katip’ e kayıtlı olan İşyeri Hekimi mutlaka Risk Yönetimi’ nde yer almalıdır. 
Kurumsal Hizmetler Bölümünde Çalışan Sağlığı ve Güvenliği komitesi bulunmalıdır. Acil Durum ve Afet Yönetimi Bölümü’ nün amaçlarından biri de “Hastanede görevli personele yönelik şiddet riski/girişimi varlığında ya da şiddet uygulanması halinde, olaya en kısa zamanda müdahalenin yapılması”dır. KAD01: Acil Durum ve Afet Ekibi oluşturulmadır derken, KAD10: Beyaz Kod yönetimine yönelik düzenleme yapılmalıdır, der. 
Hasta Deneyimi Bölümü, verilen hizmetlerde hasta yönünden bakarak temel hasta hakları ve memnuniyetinin sağlanmasını amaçlar. Sağlıklı Çalışma Yaşamı Bölümü, hastane organizasyonlarına çalışan yönüyle bakarak, çalışanlar için ideal ve güvenli bir çalışma ortamı ve alt yapısının sağlanmasını amaçlar. 
Hasta Bakımı Bölümü, hasta güvenliği ve memnuniyeti için bilimsel kurallar çerçevesinde aynı standartta bakımı amaçlar. İlaç Yönetimi Bölümü, ilacın dahil olduğu tüm süreçlerin etkin yönetiminin sağlanması, hasta ve çalışana yönelik risklerin en aza indirilmesini amaçlar. 
Psikiyatri Hizmetleri’ nde, SPS13 (çekirdek) standardı öngörülemeyen durumlar için hazırlanmış bir eylem planı olmalıdır, der. SPS13.01’ de de “intihar girişimi, sonuçlanmış intihar, eskite veya ajite hasta gibi öngörülemez durumlarda nasıl bir yol izleneceği bilinmelidir” der. 
HSÇ06 (çekirdek); çalışanların sağlığını ve güvenliğini tehdit eden unsurlara yönelik düzenleme bulunmalıdır, der. HSÇ11 standardında ise çalışanların görüş, öneri ve şikayetleri alınmalıdır ve değerlendirilmelidir, denir. 
Sağlık kurumunu kapsayan bütün kalite çalışmalarında hekimler etkin olarak yer almalı, SKS’ nın sürekli bir geliştirme çalışması içinde olduğu unutulmamalı, hekimler sağlık kurumlarındaki komitelerde sorumluluk almalı, bu ilgilerini sürekli olarak canlı tutmalıdır. Sorumluluk hemşirelere ve İş Güvenliği uzmanlarına bırakılmamalıdır.
Sağlıkta Kalite Geliştirme ve Akreditasyon (SKA) Anabilim Dalı öğretim üyeleri Prof. Dr. A. Hüseyin BASKIN ve Öğr. Gör. Dr. Vahide BAYRAKAL, “ağaç yaşken eğilir” yaklaşımıyla “Sağlık Hizmetlerinde Kalite” dersini hazırlamışlar ve Sağlık Bakanlığı’ na sunmuşlardır. Ders, Bologna kriterlerine uygun hazırlanmıştır. Sağlık Bakanlığı’ nca uygun görülen ders, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) na teklif edilmiş ve YÖK tarafından da uygun görülerek, 10. 07. 2019 tarihinde Türkiye ve Kıbrıs’ taki özel – resmi yaklaşık 100 sağlık eğitimi veren akademik kurumunun eğitim müfredatlarına eklenmesi tavsiye edilmiştir. Tıp Fakültesi (Dönem 2-3-4-5), Hemşirelik Fakültesi, Eczacılık, Diş Hekimliği Fakülteleri,… ayrıca ön lisans programlarında okutulmaya başlanacaktır. 

Sunumun son bölümünde soru ve katkılar değerlendirildi. İzmir Tabip Odası Genel Sekreteri Dr. Lütfi Çamlı sunumu için Prof.Dr. Hüseyin Baskın’a teşekkür etti.