Numune Hastanelerinden Şehir Hastanelerine konulu konferans Prof.Dr. Kayıhan Pala tarafından gerçekleştirildi
Cumhuriyetin Sağlık Kazanımları Konferans Dizisinin üçüncüsü olan Numune Hastanelerinden Şehir Hastanelerine konulu konferans Prof.Dr. Kayıhan Pala tarafından 24 Ekim 2019 tarihinde İzmir Tabip Odası Orhan Süren Konferans salonunda gerçekleştirildi.
Konferansın açılış konuşmasını yapan İzmir Tabip Odası Genel Sekreteri Dr. Lütfi Çamlı Cumhuriyetin erken dönemindeki toplumcu sağlık bakış açısının günümüzde uygulanan neoliberal sağlık politikalarıyla geldiği noktaya dikkat çekti.
Dr. Kayıhan Pala konferansına başlarken Numune Hastanelerinden Şehir Hastanelerine dönüşümü tartışırken konunun Türkiye iktisat tarihinden bağımsız ele alınamayacağını ifade etti.
1923- 1946 dönemini bağımsız iktisat tercihleri kararlarının alındığı dönem, 1946 sonrasında dönemde ise bağımsız iktisadi kararların alınamadığı, ekonomik kararların alınmasında Türkiye’nin belirleyiciliğinin olmadığı yada sınırlı kaldığına vurgu yaptı. Bunun devamında Sağlık Bakanı olarak Refik Saydam ve Behçet Uz dönemindeki uygulamalar, Demokrat Parti dönemi, Milli Birlik Komitesi dönemi ve sonrasında sosyalleştirme uygulamaları, sosyalleştirmenin çöküşü, neoliberal politikalara adım adım geçişi açıkladı.
Prof.Dr. Kayıhan Pala Cumhuriyetin erken döneminde hükümetler koruyucu hizmetlere öncelik verilirken, tedavi edici hizmetler hükümetin değil yerel yönetimlerin görevleri olarak kabul edildiğini ifade etti.Ancak Yerel yönetimlere rehberlik etmesi amaçlanarak 7 adet numune hastanesi açıldığını belirtti. Daha sonra sağlık hizmetlerinin tümünün hükümetin görev ve sorumluluğuna verildiğini vurguladı.
1950 sonrası tedavi hizmetlerine verilen önem artarken, koruyucu sağlık hizmetleri geri bırakıldığını açıklayan Prof.Dr. Pala, bu dönemden sonra tedavi hizmetlerinde hastalardan ücret alınmaya başlandığını söyledi.
1980 darbesi sonrası özel sağlık müesseselerinin açılışı teşvik edildiğini ve 1987’de Sağlık Hizmetleri Yasasının çıkarılarak sağlık kuruluşlarının sağlık işletmelerine dönüştürülmesine, sözleşmeli sağlık personeli çalıştırılmasına, dışarıdan hizmet satın alınmasına zemin hazırlandığını ifade etti.
1990’lı yıllardan sonra sağlık hizmetlerinin ücretsiz verilemeyeceğini, maliyet paylaşımının yapılması şeklindeki Dünya Bankası, İMF görüşleri ülkenin sağlık politikalarında ağırlık kazandığını belirtti. Yataklı tedavi kurumlarının verimsiz yönetilmesi, adeta çökertilmesi sonrası sağlıkta dönüşüm programına 2003 yılında geçildiğini söyledi. Bu program ile Sağlık Bakanlığının hizmet sunumundan çekilerek planlayıcı ve denetleyici bir rol üstlenmesi amaçlandığını vurguladı. Özel hastane sayısının bu dönemde % 112, özel hastane hasta yatağı sayısının ise % 305 arttığını açıkladı.
Devlet hastanelerinin önce özerkleştirilmesi, sonra şirketleştirilmesine sonuçta özel hastaneye çevrilmesine doğru bir dönüşüm planlandığını ifade etti. Sermayenin sağlık alanına ilgisinin artması sonucunda şehir hastanelerinin gündeme geldiğini vurguladı.
Şehir hastaneleri konusunda son Sayıştay denetlemesi raporunun sağlık alanında yaşanan vurgunu gözler önüne serdiğini sözlerine ekledi.
Özetle Şehir Hastanelerinin kamuya çok yüksek maliyet maliyet getirdiğini hizmete erşimde sorunlar yaşandığını, sağlık hizmetlerinde aksamalar olduğunu ve yönetsel güçlüklerin ortaya çıktığını belirterek sunumunu tamamladı. Katılımcıların soru ve katkıları değerlendirildi.
Sunumun sonunda İzmir Tabip Odası Başkanı Prof.Dr. Funda Barlık Obuz, sunum için Prof.Dr. Kayıhan Pala’ya teşekkür etti.
