Bilindiği üzere, 03.08.2010 tarihinde, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte yapılan değişiklik ile muayenehanelerin taşıması gereken fiziki ve teknik şartlara ilişkin birçok düzenleme yapılmıştır.
03.08.2010 tarihinden bu yana 4 yılı geçen sürede, yönetmeliğin birçok maddesi Danıştay tarafından iptal edilmiş veya yürütmesi durdurulmuştur. Danıştay kararları üzerine birçok madde yeniden düzenlenmiş, değiştirilmiş veya yürürlükten kaldırılmıştır.
Geldiğimiz noktada, Danıştay kararlarının ve bu alanda yürütülen mücadelenin de sonucu olarak, muayenehane açılış işlemleri ve uyum işlemlerinde, önceki düzenlemelere nazaran nispeten kolaylık sağlandığı ifade edilebilir. Ancak, yönetmelikteki düzenleme gereği, 03.08.2015 tarihine kadar yerine getirilmesi gereken bazı koşullar da geçerliliğini korumaktadır.
Muayenehane açılış işlemleri, uyum süresi ve uyum işlemleri konusunda meslektaşlarımızdan çok sayıda soru gelmektedir. Bu nedenle, ilgili mevzuat ve yargı kararları sonrasında ortaya çıkan son durum da dikkate alınarak, meslektaşlarımızın yapması gereken işlemlere dair bir bilgilendirme yazısı hazırlanmıştır.
Ayrıca, ilgili mevzuatın doğrudan muayenehanelerle ilgili maddeleri ( 12/D, Geçici 7.madde, ek-1-d) meslektaşlarımızın bilgisine sunulmuştur.
1-) 03.08.2015 Tarihine Kadar Muayenehane İçin Uygunluk Belgesi Almak Gerekir Mi?
Yönetmeliğin geçici 7.maddesine göre, 03.08.2010 tarihinden önce açılmış olan muayenehanelerin 03.08.2015 tarihine kadar uygunluk belgesi alması gerekmektedir.
2-) 03.08.2015 tarihine Kadar Uygunluk Belgesi Alınmazsa Muayenehane Kapanır mı?
Yönetmeliğin geçici 7.maddesinde, 03.08.2010 tarihinden önce açılmış olan muayenehanelerden 03.08.2015 tarihine kadar uygunluk belgesi almayanların faaliyetlerinin Valilik tarafından durdurulacağı düzenlenmiştir.
3-) Uygunluk Belgesi Almak İçin Hangi Koşulları Yerine Getirmek Gerekmektedir ?
Uygunluk belgesi almak için, yönetmeliğin 12/D maddesinde ve ek 1-D maddesinde belirtilen koşullara uygunluk sağlayarak istenen belgelerle İl Sağlık Müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir.
4-) Uygunluk Belgesi Almak İçin Son Güne Kadar Beklemek Gerekir Mi?
Yönetmelik, 03.08.2015 tarihini, uygunluk belgesi almak için son tarih olarak belirlemiştir. Bu süreç içinde, uygunluk belgesi alma işlemini kolaylaştırıcı veya zorlaştırıcı düzenlemeler yapılması da muhtemeldir.
Yangın belgesi veya başka bir madde hakkında Danıştay tarafından verilecek muhtemel yürütmenin durdurulması kararları ise, meslektaşlarımızın uygunluk belgesi alma işlemlerini kolaylaştırabilecektir.
Uygunluk belgesi almak için 03.08.2015 tarihine kadar beklemek meslektaşlarımızın takdirinde olmakla birlikte, yönetmelikteki koşulları taşıyan meslektaşlarımızın uygunluk belgesi almak için son güne kadar beklemesine gerek olmadığı değerlendirilmektedir.
5-) Muayenehane İçin Depreme Dayanıklılık Raporu Almak Gerekir Mİ?
Depreme dayanıklılık raporu zorunluluğu Danıştay tarafından iptal edilmiştir. Bu karara bağlı olarak, depreme dayanıklılık raporu zorunluluğu yönetmelikten çıkarılmıştır.
6-) Muayenehanenin Bulunduğu Binada Asansör Zorunluluğu Var Mı?
Muayenehanenin bulunduğu binada asansör zorunluluğunu içeren maddenin yürütmesi Danıştay tarafından durdurulmuştur. Bu nedenle, binada asansör zorunluluğu bulunmamaktadır.
7-) Muayenehanenin Bulunduğu Bina İçin Engelli Rampası, Merdiven Yüksekliği, Kapı Genişliği, Sedye Asansörü Gibi Zorunluluklar Var Mı?
Bu zorunluluklar Danıştay tarafından iptal edilmiş olup yönetmelik metninden de bu zorunluluklar çıkarılmıştır.
8-) Muayenehanenin Bulunduğu Bina İçin Yangın Raporu Almak Gerekir Mi?
Muayenehanenin bulunduğu binada yangına karşı önlemlerin alındığını gösteren İtfaiye raporu zorunluluğu Danıştay tarafından iptal edilmiştir. Ancak, Sağlık Bakanlığı, 15.10.2014 tarihinde bir genelge yayınlayarak muayenehanenin bulunduğu daire için bu zorunluluğu getirmiştir. Bu düzenlemenin yürütmesinin durdurulması için İzmir Tabip Odası tarafından dava açılmıştır.
Bu zorunluluk için yargı süreci devam etmekle birlikte, muayenehanenin bulunduğu daire için yangın belgesi almak isteyen hekimler için İl Sağlık Müdürlüğü ve İtfaiye Daire Başkanlığı ile görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler sonucunda, meslektaşlarımızın yangın belgesini almakta yaşadığı zorluklar önemli oranda giderilmiştir. Birçok meslektaşımız yangın uygunluk belgesini almıştır. Bu konuda sorun yaşayan meslektaşımız olduğu takdirde Oda’mıza başvurması uygun olacaktır.
Dileyen meslektaşlarımız yargı sürecini de bekleyebilir.
9-) Muayenehaneyi Taşımak veya Müşterek Muayenehaneye Çevirmek İçin Hangi Koşulları Yerine Getirmek Gerekir ?
03.08.2010 tarihinden önce açılan muayenehanelerin başka bir adrese taşınmak istenmesi veya müşterek muayenehaneye dönüştürülmek istenmesi halinde, yönetmeliğin 12/D maddesinde ve ek 1-D maddesinde belirtilen koşullara uygunluk sağlanarak istenen belgelerle İl Sağlık Müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir.
---------------------------------------------------------------------------------------------
Yönetmeliğin Muayenehanelerle İlgili Güncel Bölümü Aşağıda Paylaşılmıştır
Ayakta Teşhis Ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik
Muayenehane Standardı ve Açılması
MADDE 12/D – (Ek:RG-3/8/2010-27661)
(1) (Değişik:RG-3/8/2011-28014) Muayenehanelerin; hastaların, yaşlıların ve özürlü bireylerin sağlık hizmeti taleplerinin ve beklentilerinin, ulaşılabilir ve durumlarına uygun ortamlarda, hızlı, verimli ve mağdur edilmeden karşılanması amacıyla taşıyacakları şartlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Muayene odası: Yeterli şekilde aydınlatılan ve havalandırılan, en az 16 m² kullanım alanına sahip muayene odası bulunur. Muayene odasının birbiri ile bağlantılı iki oda biçiminde düzenlenmesi halinde, odalar en az 8 m² hekim çalışma alanı ve en az 8 m² hasta muayene alanı olarak düzenlenir. Hasta muayene odalarında, hasta mahremiyetinin korunması ve uygun şartlarda muayenenin sağlanması için ses, görüntü ve gürültü açısından gerekli düzenlemeler, uzmanlık dalına uygun araç, gereç ve donanım ile hasta muayene masası, soyunma bölümü ve lavabo bulunur. Ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanlık dallarında muayene odasında lavabo istenmez. Ultrasonografi (USG) yapılan kadın hastalıkları ve doğum muayene odasının ve ürodinami işlemi yapılan üroloji muayene odasının yakınında, içerisinde gerekli hijyen şartlarını sağlayacak malzemelerin olduğu ve hastaların mahremiyete uygun olarak bekleme salonundan ayrı bir bölümden geçişinin sağlandığı tuvalet bulunur.
b) Hasta bekleme salonu: Tek hekim için en az 12 m², iki hekim için 24 m², ikiden fazla her hekim için ilave 5 m² olmak üzere kullanım alanı ayrılır. Bekleme salonu sekreter hizmet alanı olarak da kullanılabilir.
c) Pansuman odası: Cerrahi uzmanlık dallarındaki muayenehanelerde enfeksiyon bulaşma riskinin engellenmesi amacıyla en az 10 m² kullanım alanına sahip pansuman odası bulunur.
ç) Bebek emzirme ve bakım odası: Kadın hastalıkları ve doğum ile çocuk hastalıkları uzmanlarının muayenehanelerinde içinde lavabosu bulunan asgari 5 m² lik bebek emzirme ve bakım odası veya uygun araçla ayrılmış bölüm bulunur. Diğer uzmanlık dallarında aranmaz.
d) Arşiv birimi: Sağlık kayıtlarının tutulacağı, dosyalama, verilerin toplanması ve istatistikî değerlendirmeler ile resmi kurum ve sigorta kurumlarına yapılacak bildirimlerin hazırlanması gibi çalışmaların güvenli bir şekilde yapılabileceği bir büro veya bölüm bulundurulur.
e) Tuvalet: Bekleme salonuna koridorla bağlantılı, içerisinde acil çağrı sistemi, el yıkama bölümü ve gerekli hijyen şartlarını sağlayacak malzemeler bulunan tuvalet düzenlenir.
f) (Değişik:RG-21/3/2014-28948) Muayenehane katta bulunmakta ise binada asansör bulunması zorunludur. ( Bu madde hakkında Danıştay tarafından yürütmenin durdurulması kararı verilmiştir. Bu koşulu sağlama zorunluluğu yoktur)
g) Aydınlatma ve ısıtma: Hastaların ve personelin kullandığı bütün alanlar, uygun bir şekilde havalandırılır ve yeterli gün ışığı ile birlikte enerji kaynaklarından yararlanılarak aydınlatılır. Bütün alanlar kullanım saatleri boyunca 22-24˚C aralığında olacak şekilde ısıtılır/soğutulur. Muayenehane içerisinde ortama gaz ve duman verebilecek ısıtma araçları kullanılamaz.
ğ) Personel: Muayenehanede gerekli görülmesi halinde sağlık personeli ve sekreter istihdam edilebilir.
h) (Mülga:RG-3/7/2014-29049)
ı) Hasta ve çalışan güvenliği: Muayenehanede teşhis ve tedavi edilenler ile çalışanlar için sağlık kurum ve kuruluşlarında hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanması ve korunmasına ilişkin mevzuata uygun tedbirler alınır.
i) Acil seti: Tüm uzmanlık dallarındaki muayenehanelerde, acil müdahaleler için gerekli olan acil seti bulundurulur. Acil setinde; ambu, laringoskop ve endotrakeal tüp bulundurulması gerekir. İlaçlar, muayenehane içinde sürekli hazır bulundurulur ve kolay ulaşılabilir bir yerde olur.
(2) (Değişik:RG-6/1/2011-27807) Muayenehane açacak uzman/tabipler EK-1/d’ deki belgelerle birlikte müdürlüğe başvurur. Müdürlük, birinci fıkrada belirtilen şartları haiz olup olmadığını yerinde inceler, eksikliği bulunmayan başvuru dosyası Bakanlığa gönderilir. Bakanlık başvuru dosyasını inceler. Uygun görülen başvuru dosyası ilgili müdürlüğe gönderilir. Bu Yönetmelik şartlarını taşıyan muayenehane için uzman/tabip adına müdürlükçe örneği EK-14’te yer alan uygunluk belgesi düzenlenir.
(3) (Mülga:RG-3/7/2014-29049)
(4) (Ek:RG-3/8/2011-28014) Her hekim için birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen şartlarda ayrı muayene odası bulunması ve uzmanlık dalının gerektirdiği şartların sağlanması kaydıyla, aynı dairede birden fazla hekim muayenehane faaliyeti gösterebilir. Bu durumda her bir hekim için ayrı uygunluk belgesi düzenlenir.
GEÇİCİ MADDE 7 – (Ek:RG-3/8/2010-27661)
(1) (Değişik cümle:RG-3/8/2011-28014) 3/8/2010 tarihine kadar açılmış olan muayenehanelerin, 12/D maddesi ile bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1/d Muayenehane Açma Başvurusunda İstenecek Belgeler’de yer alan depreme dayanıklılık raporu hariç diğer maddelerine 3/8/2015 tarihine kadar uygunlukları sağlanarak müdürlüğe başvurulur. Müdürlükçe yerinde incelenen ve bu Yönetmelikteki şartları taşıdığı tespit edilen muayenehanelere uygunluk belgesi düzenlenir. Bu süre içerisinde yeni uygunluk belgesi almayan muayenehanelerin valilikçe faaliyeti durdurulur.
(2) (Ek:RG-3/8/2011-28014) 3/8/2010 tarihine kadar açılmış olan muayenehanelerin, bu Yönetmeliğe uyum süresi içerisinde başka bir adrese taşınma talepleri halinde, taşınılacak mekanın; müşterek muayenehaneye dönüştürülmek istenmesi halinde ise müşterek muayenehanenin 12/D maddesi ile bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1/d Muayenehane Açma Başvurusunda İstenecek Belgeler’e uygunluğu aranır.
EK-1/d- (Değişik:RG-3/8/2010-27661)
MUAYENEHANE AÇMA BAŞVURUSUNDA İSTENECEK BELGELER
1) (Değişik:RG-25/9/2010-27710) Muayenehanenin açılacağı adresi, çalışma saatlerini ve Ek-13’te yer alan işlemlerden hangilerinin yapılacağını belirten uygunluk belgesi düzenlenmesini içeren dilekçe,
2) Muayenehanenin oda esasında bütün mekânlarının ne amaçla kullanılacağını gösterir en az 1/100 ölçekli ve Müdürlük tarafından yerinde bizzat görülerek doğruluğu onaylanmış plan örneği,
3) Muayenehane açacak olan tabibin diplomasının ve varsa uzmanlık belgesinin Müdürlükçe tasdikli sureti ile iki adet vesikalık fotoğrafı,
4) Muayenehanede kullanılacak ve bulundurulması mecburi asgari tıbbi malzeme ve donanım ile ilaç listeleri dikkate alınarak hazırlanmış, Müdürlük tarafından yerinde bizzat görülerek doğruluğu onaylanmış asgari araç-gereç ve ilaç listesi,
5) (Değişik:RG-3/8/2011-28014) Binanın yapı kullanma izin belgesinin aslı ya da müdürlükçe onaylı sureti (Yapı kullanma izin belgesinde muayenehane olarak kullanılacak mekânın sağlık tesisi olma şartı aranmaz.),
6) (Mülga:RG-21/3/2014-28948)
7) (Değişik:RG-3/8/2011-28014) Binada, ilgili mevzuata uygun şekilde yangın için gerekli tedbirlerin alındığını, tesisatın kurulduğunu ve binanın bu açıdan uygunluğunu ayrıntılı olarak gösteren ve yetkili merciden alınan belgeyi (Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi başvurusu, 2/11/1985 tarihli ve 18916 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğine göre 19/8/2008 tarihinden sonra yapılmış binalarda istenmez.) ( Bu madde Danıştay tarafından iptal edilmiştir. Sağlık Bakanlığı 15.10.2014 tarihli genelge ile muayenehanenin bulunduğu daire için bu belgeyi istemektedir. Genelgeye karşı yargı süreci devam etmektedir)
8) (Değişik:RG-25/9/2010-27710) Çalışan personelin iş sözleşmesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu kaydı ile istihdamı zorunlu olan sağlık çalışanlarının hizmet sözleşmeleri ve diplomaları (diploma ve sözleşmelerin, aslı görülmek şartıyla müdürlük tasdikli suretleri; istenilir ise sözleşmeler ıslak imzalı verilebilir)
9) Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre düzenlenmiş tıbbi atık raporu ve tıbbi atıkların bertarafı için ilgili kurumla yapılmış sözleşmeyi,