Tıbbiyeli Hikmet (Boran)
(1901-1945)
4 Eylül Sivas Kongresi Milli Kurtuluş Mücadelesi’nin önemli köşe taşlarından birisi.
4-11 Eylül 1919’da toplanan Sivas Kongresi’nde Tıbbiyeli Hikmet ile Mustafa Kemal arasında geçen şu konuşma onun söylem adamlığının kanıtıdır.
Tıbbiyeli Hikmet : “Paşam, murahhası bulunduğum tıbbiyeliler beni buraya istiklâl davamızı başarma yolundaki mesaiye katılmak üzere gönderdiler, mandayı kabul edemem! Eğer kabul edecek olanlar varsa, bunlar her kim olurlarsa olsunlar şiddetle red ve takbih ederiz. Farz-ı mahal, manda fikrini siz kabul ederseniz, sizi de reddeder, Mustafa Kemal’i vatan kurtarıcısı değil vatan batırıcısı olarak adlandırır ve tel’in ederiz.”
Mustafa Kemal : “Arkadaşlar, gençliğe bakın; Türk millî bünyesindeki asil kanın ifadesine dikkat edin! Gençler, vatanın bütün ümit ve istikbali size, genç nesillerin anlayış ve enerjisine bağlanmıştır,’" diyerek Hikmet Bey’e dönmüş ve "Evlat; müsterih ol. Gençlikle iftihar ediyorum ve gençliğe güveniyorum. Biz, azınlıkta kalsak dahi mandayı kabul etmeyeceğiz. Parolamız tektir ve değişmez: Ya istiklal, ya ölüm! “
Tıbbiyeli Hikmet Sivas Kongresi’ndeki özgüvenli ve kararlı çıkışıyla dağarcığımıza “Ya İstiklâl, Ya Ölüm!” sözünü kazandırmıştır.
Tıbbiyeli Hikmet (Boran) Sivas’a İstanbul adına katılan 3 delegeden birisidir. Yol parası ve harçlığı arkadaşlarının topladığı paralarla denkleştirilmiştir.
Kongre sonrasında boş durmayan Tıbbiyeli Hikmet sonradan ülkemizin ilk Sağlık Bakanı olacak olan Dr Adnan Adıvar’ın başhekimlik yaptığı Cebeci Askeri Hastanesi’nde Yusuf Bey (Balkan)’le birlikte Tabip Albay İbrahim Tali Bey (Öngören) önderliğinde tifüs aşısı çalışmalarına katılır. Şükrü Bey’le birlikte, üretilen tifüs aşısının gönüllü denekleri olarak hizmet verir bu kez Milli Mücadele’ye. Bu da onun sağlam bir eylem adamı olduğunun bir başka kanıtıdır.
İşgal altındaki İstanbul’da Tıbbiye’nin kuruluşunu kutlama bahanesiyle işgalcilere bayrak açarak 14 Mart Tıp Bayramı’nın tohumlarını atan Tıbbiyeli Hikmet’in ilk eyleminin ürünü olan bu bayramı bugün de kutlamayı sürdürüyoruz.
Bu kararlı söylem ve eylem adamı savaşın sonundaki zafere tanık olmuş ve İzmir’e ilk giren birliklerde yer alma onur ve gururunu yaşamıştır.
Savaş sonrasında Tıbbiye’yi bitiren bu yüce Tıbbiyeli 1940 yılında Sarıkamış’ta görev yaparken yakalandığı verem hastalığına yenik düşerek daha yapacak çok işi varken 1945’te aramızdan ayrılmıştır.
Sivas Kongresi’nin 94. yıldönümünde başta Mustafa Kemal olmak üzere Tıbbiyeli Hikmet’i ve bu kongreye katılan güzel insanları bir kez daha saygıyla anıyoruz.
İzmir Tabip Odası
Tıbbiyeli Hikmet Belgeseli