TÜRKİYE CUMHURİYETİ
CUMHURBAŞKANLIĞI MAKAMINA,
“Torba Yasa” olarak bilinen “Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmündeki Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın” 12 Temmuz 2013 günü TBMM'de kabul edilerek incelenmek üzere makamınıza gönderildiğini öğrenmiş bulunuyoruz.
Adı geçen kanundaki, özellikle hekimlik ve sağlık ortamını olumsuz etkileyecek olan konular hakkında, görüş ve önerilerimizi iletmek istiyoruz.
Bu kanundaki bazı maddeler, 11.10.2011 günlü, 663 sayılı “Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmündeki Kararname”de yer almış, bu maddeler 25 Haziran 2013 tarih 28688 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış bulunan kararla Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Anayasa Mahkemesi belirteceğimiz maddeleri şekil yönünden iptal etmiş, esası hakkında görüşmemiştir.
Daha önce Kanun Hükmünde Kararname'nin 23. maddesiyle, şimdi de adı geçen kanunla, “Sağlık Meslekleri Kurulu” adıyla bir kurul oluşturulmuştur. 15 üyeli bu kurulun 5 üyesi Sağlık Bakanlığı üst düzey bürokratlarıdır. 5 üye yine Sağlık Bakanı tarafından, sağlık meslek mensupları arasından seçilecektir. Milli Eğitim Bakanlığı temsilcisi, YÖK temsilcisi ve Mesleki Yeterlilik Kurulu üyesi 1 kişi ile beraber, 15 kişilik kurulun 13 üyesi siyasi otorite tarafından belirlenmiş olacaktır. Sağlık Meslek Birliklerini temsilen sadece 2 üyenin bulunacağı bu kurul, diğer yetkilerinin yanında hekimlere geçici veya sürekli meslekten men cezası verebilecektir. Anayasa'nın 135. maddesiyle kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ve mahkemelere tanınan bu yetkinin, siyasi otorite tarafından kullanılabilecek hale gelmesinin yaratacağı sakıncalar yanında, kurula seçilecek üyelerin niteliklerinin belirlenmemiş olması, sağlık alanı dışından temsilcilerin bulunması ve meslek kuruluşlarını işlevsizleştirmesi açısından da, bütün kararlar tartışmalı hale gelecek ve hekimlik ortamında büyük bir karmaşaya, huzursuzluğa ve güvensizliğe yol açacaktır.
Yine daha önce, aynı Kanun Hükmünde Kararname'nin 47. maddesiyle, şimdi de adı geçen kanunla, Bakanlık ve bağlı kuruluşların bilgi toplama, işleme ve paylaşma yetkisi düzenlenmiştir. Bakanlık ve bağlı kuruluşlarına, bütün kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarından sağlık hizmeti alanların, aldıkları sağlık hizmetinin gereği olarak ilgili sağlık kurum ve kuruluşuna vermek zorunda oldukları KİŞİSEL BİLGİLERİ ve bu kimselere verilen hizmete ilişkin bilgileri her türlü vasıtayla toplama, işleme ve PAYLAŞMA yetkisi verilmektedir.
Düzenlemeyle, kişilerin, kişisel ve sağlık bilgilerinin toplanmasında, hasta hekim ilişkisi içinde mahremiyet içeren her türlü bilgi açısından, hiç bir ayırd edici ölçüt konulmamıştır.
Sağlıkla ilgili bilgiler, kişisel veriler anlamında, 20. maddesi ile Anayasa'nın koruması altındadır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarında da bireyi öncelikle kamu makamlarının keyfi müdahalelerine karşı korumanın esas olduğu açık biçimde ifade edilmektedir.
Biyotıp Sözleşmesi'nin 10.maddesine göre, herkes kendi sağlığı hususundaki bilgilerle ilgili olarak, özel yaşamına saygı gösterilmesi hakkına sahiptir.
Dünya Tabipler Birliği'nin yayınladığı, Amsterdam Bildirgesi'nin 4. maddesi, Bali Bildirgesi'nin 8.maddesi ve Lizbon Bildirgesi'nin 4. maddesinde, hastanın tıbbi durumu, tanısı, prognozu ve tedavisi hakkındaki ve kişiye özel diğer tüm bilgilerin sır sayılması belirtilmiş ve bunların hastanın rıza gösterdiği haller dışında ancak kesin bir mahkeme kararı ile açıklanabileceğini düzenlemiştir.
Yukarıda belirttiğimiz sakıncaların yanında, ulusal ve uluslar arası hukuka da aykırı olduğunu düşündüğümüz bu düzenlemelerin, konunun meslek alanındaki esas muhatabı Türk Tabipleri Birliği'nin görüş ve önerilerinin göz önüne alınması olanağı da sağlayabileceğinden, makamınızca onaylanmayarak, yeniden değerlendirilmek üzere TBMM'ye iade edilmesi talebimizi arz ediyoruz.
Saygılarımızla
Op.Dr.Suat KAPTANER
Başkan
İzmir Tabip Odası
Yönetim Kurulu a.