İthal hekimlik tartışmaları, sağlıkta ucuz emekgücü arayışları, yurt dışında tıp eğitimi alıp Türkiye’de çalışma gayretleri önünde sonunda hekimlik diplomalarının denkliği konusunun önemini gündeme getirmektedir.
Son yıllarda artan biçimde burada kolaylıklar getirilmeye çalışıldığını görüyor, gerek mesleğimiz gerekse de halkın sağlığı adına kaygı duyuyoruz. Tıp diploması denkliğinde kolaylaştırma çabaları halkın sağlığına önem veren gelişmiş ülkelerde göremeyeceğiniz “nasıl olursa olsun, fazla hekim gelsin” anlayışıdır. Gelişmiş ülkelerse yurtdışından yapılan başvurularda her durumda önce dil, sonra teorik ve pratik mesleki bilgi ve beceri sınavları yapmaktadırlar. Evet, onlar için halkın sağlığı da hekimlik de önemlidir.
Denklik konusunda şimdiye kadar izlenen süreç şöyledir: Yurtdışındaki tıp fakültelerinden alınan diplomaların ülkemizde geçerli olabilmesi için gerekli koşullar Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliğinde belirlenmiştir. Buna göre, istenen belgelerin kontrolünden başka, ilgilinin mezun olduğu tıp fakültesinin eğitim düzeyi ile içeriği de YÖK tarafından değerlendirilir. Ders eksiği olanlara ülkemizdeki fakültelerde bunu tamamlama olanağı tanınır. Mezun olunan lisans programının eğitim düzeyi ve içeriğinin yeterli bulunmaması durumunda, başvuru sahibi usul ve esasları Kurul tarafından belirlenen seviye tespit sınavına tabi tutulur.Seviye tespit sınavı öğrenim süresince kazanılması gereken en az bilgi düzeyinin tespitine yöneliktir. Başarılı olabilmek için, 100 üzerinden en az 50 puan almak gerekir.
Yönetmelikte yer alan bu düzenlemeler halen yürürlükte olmasına karşın YÖK Yürütme Kurulunun aldığı bir karar ile seviye tespit sınavı kaldırılmış; bunun yerine tıp fakültesi diplomasına denklik belgesi talep edenlerin tıpta uzmanlık sınavına (TUS) girmeleri ve bu sınavda başarılı sayılmak için 40 puan almaları yeterli kabul edilmiştir.
Hatırlatmak isteriz ki seviye tespit sınavına tabi tutulan kişiler, yurtdışında gördüğü öğrenimin düzey ve içeriği yeterli bulunmayanlardır. Bir başka söyleyişle, ülkemizdeki tıp eğitimine göre daha niteliksiz bir eğitim aldığı kabul edilenler seviye tespit sınavına tabi tutulup bunun sonucuna göre denklik belgesi verilip verilmemesine karar verilmektedir.
Denklik belgesi verilenler, tabip olarak ülkemizde meslek uygulama hak ve yetkisine sahip olacaklardır. İnsan sağlığına ilişkin bir alanda çalışma yetkisi verilen bu kişilere, tabiplik hak ve yetkisinin verilmesinde doğru ölçütlerle titiz bir değerlendirme yapılması gerektiği tartışmasızdır.
TUS, nitelik olarak seviye tespit sınavından farklıdır. Seviye tespit sınavında fakültede kazanılması gereken en az bilgi düzeyi ölçülürken TUS yarışma esasına dayanan bir seçme sınavıdır. Bu açıdan, TUS denklik belgesi taleplerinin değerlendirilmesinde uygun bir sınav değildir. Kaldı ki, Tıpta ve Dişhekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği uyarınca yapılmakta olan TUS’a girebilecekler de aynı Yönetmelik’te belirlenmiştir. Buna göre, uzmanlık eğitimine giriş sınavlarının yapıldığı tarih itibarıyla Türkiye’de tabiplik veya diş hekimliği mesleğini yapmaya yetkili olmak sınava girebilmek için zorunlu koşuldur. Yönetmelikle getirilmiş olan bu şart, YÖK Kararı ile değiştirilemez. Bütün bunlardan başka, TUS’ta 40 puan alınmasının yeterli sayılması da ayrıca anlaşılmaz bir durumdur. Söz konusu puan ile hiçbir uzmanlık dalında eğitime başlanamazken tıp eğitiminin yeterliğinin göstergesi olarak kabul edilemez.
Bütün bu gerekçelerle, YÖK’e ve YÖK tarafından alınan kararı herhangi bir değerlendirmeden geçirmeden derhal uygulamaya koyan ÖSYM’ye başvurulmuş, kararlarını gözden geçirmeleri talep edilmiştir. İnsan sağlığı ile ilgili bir alanda yapılan böylesine radikal bir değişikliğin hiçbir tartışma süreci yaşanmadan, ben yaptım oldu keyfiliği ile yürürlüğe konulması kabul edilemez niteliktedir. Bu kurumlara, tıp eğitimiyle ilgili ülkemizin onca sorununa yenilerini katmak değil mevcut sorunları çözmek için var olduklarını hatırlatır, tıp eğitiminin değerlendirmesinde bilimsel ölçütlere uygun bir sistemi oluşturmaya davet ederiz.
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi