Sağlık Bakanlığı tarafından İl Valiliklerine gönderilen 26.05.2011 tarihli bir yazı ile kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapmakta olan hekimlerin işyeri hekimliği yapıp yapamayacaklarına yönelik bir değerlendirme yapılmıştır.
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 26.05.2011 tarihli yazısında, Danıştay 5. Dairesi’nin 06.04.2011 tarihli, 2010/4406 E. – 2011/1696 K. sayılı kararı yorumlanmıştır. İlgi yazıda, Danıştay kararının yorumundan hareket edilerek özetle;
Sözleşmeli statüde olanlar da dahil olmak üzere mahalli idareler ile kurum tabipliklerinde döner sermaye almaksızın çalışan tabiplerin işyeri hekimliği yapabileceği;
Sağlık Bakanlığı, üniversite ve TSK dahil olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan hekimlerin mesai saatleri dışında işyeri hekimliği yapmalarının mümkün olmadığı;
belirtilmiştir.
Sağlık Bakanlığı’nın bu değerlendirmeleri hukuka ve yargı kararlarına açıkça aykırıdır. Sağlık Bakanlığı, Anayasa Mahkemesi ve Danıştay 5. Dairesi kararlarını ısrarla yanlış yorumlamaktadır. Yapılan değerlendirmeler endişe ve karmaşa yaratmakta, her sorun yargı makamları nezdinde çözümlenmek zorunda kalmaktadır. Sağlık Bakanlığı’nın yargı kararlarında vurgu yapılan gerekçeleri göz ardı etmesi ve keyfi yorumlarla kamuda çalışan hekimlerin işyeri hekimliği faaliyetini sonlandırmaya zorlaması kabul edilebilir değildir.
Tam Günle ilgili yaşanan hukuksal süreç değerlendirildiğinde, hekimlerin kamu görevi yanında işyeri hekimliği yapamayacağına dair değerlendirmelerin hukuki yaklaşımdan uzak olduğu anlaşılacaktır.
Tam Gün yasasının anayasaya aykırılık iddiasını değerlendiren Anayasa Mahkemesi, sağlık hizmetinin doğrudan yaşam hakkı ile ilgisine vurgu yaparak vazgeçilemez ve ertelenemez niteliği itibarıyla sağlık hizmetlerinin diğer kamu hizmetlerinden farklı olduğunu; ertelenemez ve vazgeçilemez bir kamu hizmeti sunan hekimlerin mesleki faaliyetlerinin bu çerçevede değerlendirilmesi gerektiğini, hekimlerin mesai saatleri sonrasında çalışmalarının hiçbir istisnaya yer verilmeksizin kısıtlanmasının anayasaya aykırı olduğunu hükme bağlamıştır. Anayasa Mahkemesi’nin bu değerlendirmesi, üniversite veya Sağlık Bakanlığı ayrımı olmaksızın bütün hekimler için yapılan bir değerlendirmedir.
Anayasa Mahkemesi’nin kararı üzerine Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya karşı TTB tarafından açılan davada, Danıştay 5. Dairesi, kararın bütün hekimler için kapsayıcı olduğunu, kamuda çalışan hekimlerin mesai saatleri sonrasında mesleklerini serbest icra edebileceğini hükme bağlamıştır.
Bu karara yapılan itirazı değerlendiren DİDDK, Danıştay 5. Dairesi’nin bu kararını kaldırmış, davayı esastan inceleyen Danıştay 5. Dairesi, 06.04.2011 tarihli, 2010/4406 E. – 2011/1696 K sayılı kararı ile uyuşmazlık konusunda kararını vermiştir.
Danıştay 5. Dairesi, 06.04.2011 tarihli kararında sonuç olarak, kamuda çalışan hekimlerin özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışmalarının mümkün olmadığına ancak serbest meslek icrası kapsamında özel sağlık kuruluşu niteliğinde olmayan muayenehanelerde çalışabileceğine karar vermiştir.
Danıştay 5. Dairesi’nin Sağlık Bakanlığında çalışan hekimlerin özel sağlık kurum ve kuruluşunda çalışamayacağına dair kararı TTB tarafından temyiz edilmiştir.
Danıştay 5. Dairesi kararından hareketle kamuda çalışan hekimlerin işyeri hekimliği yapıp yapamayacağı değerlendirildiğinde şu sonuca ulaşılmaktadır.
İşyeri hekimliği hizmeti, özel sağlık kurum ve kuruluşlarında sunulan hizmetlerden farklı olup bu alanlarda sunulan hizmetlerle ile işyeri hekimliği hizmetleri aynı niteliğe sahip olmayan hizmetlerdir. İşyeri hekimliği, özel sağlık kurum ve kuruluşunda çalışma anlamına gelmemektedir. İşyeri hekimliği, işyerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin sunulan koruyucu sağlık hizmetleri olup bu hizmeti sunan hekimler de herhangi bir sağlık kurum ve kuruluşuna bağlı olmaksızın serbest meslek icra eden hekimlerdir.
Danıştay 5. Dairesi kararında, 2368 sayılı yasayla kamuda çalışan hekimlerin mesleklerini serbest olarak icra etmeleri konusunda koşullu imkan sağlandığı, bu imkanın 5947 sayılı Tam Gün yasası ile kaldırıldığı, 1219 sayılı yasanın 12.maddesinde yapılan değişiklikle yapılan sınırlandırmanın Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiği, bu nedenle hekimlerin mesleklerini serbest olarak yapmalarına ilişkin yasağın kalktığı karara bağlanmıştır.
İşyeri hekimliği hizmetinin serbest meslek faaliyeti kapsamında değerlendirilmesi açıktır. Danıştay 5. Dairesi, Anayasa Mahkemesi kararı ile birlikte hekimlerin serbest meslek faaliyetinin önündeki yasağın kalktığını karara bağlamıştır. Danıştay 5. Dairesi kararında, işyeri hekimliğine ilişkin bir tartışma yapılmamasının sebebi, bu konunun uyuşmazlık konusu olarak tartışılmamış olmasıdır.
Danıştay 5. Dairesi kararında, kamuda çalışan hekimlerin işyeri hekimliği yapamayacağına dair hiçbir gerekçeye yer verilmediği gibi aksine hekimlerin serbest meslek icra edebileceği karar altına alınmıştır.
Sağlık Bakanlığı’nın Danıştay kararında yer verilen gerekçeleri ve işyeri hekimliği hizmetlerinin statüsünü göz ardı ederek, kamuda çalışan hekimlerin işyeri hekimliği yapamayacağına dair değerlendirmesi açıkça hukuka aykırıdır ve keyfi bir işlemdir.
Kendilerine Yazı Tebliğ Edilen Hekimler Ne Yapmalı ?
Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan yazı ile fiili bir durum yaratılarak hekimler, işyeri hekimliği görevlerini bırakmaya zorlanmaktadır. Bu yaklaşım hukuka uygun değildir. İşyeri hekimliği yapamayacağına dair bir yazı kendilerine tebliğ edilmek istenen hekimlerin, tebliğ edilen yazıya “Yazı içeriği açıkça hukuka aykırıdır. Her türlü yasal hakkım saklı kalmak kaydı ile yazıyı tebliğ alıyorum” şeklinde bir şerh düşmesi faydalı olacaktır.
Sağlık Bakanlığı’nın hukuka aykırı işlemine karşı ayrıca yargıya başvurulacaktır. Kendilerine Sağlık Bakanlığı yazısı tebliğ edilen hekimlerden dava açmak isteyen hekimlerin Oda’mıza başvurmasını rica ederiz.
İşyeri hekimliği görevine devam ettiği için idari bir sorun veya yaptırımla karşılaşan hekimlerin Oda’mızla irtibata geçmesini rica ederiz.
İZMİR TABİP ODASI