Hekimlerce Oda’mıza iletilen bildirimlerde, mesai saatleri konusunda hastanelerde farklı uygulamalar olduğu, hekimlerin günlük 8 saatten fazla çalışmaya zorlandığı, öğle saatinde dinlenme süresi verilmediği, çalışma saatlerinin keyfi belirlendiği belirtilmektedir.
Hekimlerin konu ile ilgili merak ettiği sorulara güncel mevzuat çerçevesinde yeni bir açıklama yapma gereği duyulmuştur.
1-) Tam Gün Yasası ile birlikte 2368 sayılı Sağlık Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Hekimlerin haftada 45 saat çalışmasını düzenleyen 2368 sayılı yasa yürürlükten kaldırıldığı için hekimlerin haftalık çalışma süresi diğer kamu görevlilerine paralel olarak 40 saat olmuştur. Çalışma süresi açısından serbest çalışma ayrımı kalktığı için serbest çalışma hakkını kullanan ve kullanmayan hekimler de aynı çalışma süresine tabidir.
Hekimlerin mesai saatlerinin bu çerçevede değerlendirilmesi ve haftalık 40 saatlik çalışma düzenine göre planlama yapılması esastır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 100. maddesine göre, günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi Valilikler tarafından belirlenmektedir.
Haftalık 40 saatlik çalışma saati karşılığında günlük çalışma süresi 8 saat olarak belirlenmektedir. Günlük çalışma süresi 8 saat olmakla birlikte öğle dinlenmesi için geçen süre bu süreye dahil değildir. Öğle dinlenmesi için geçen süre, günlük çalışma süresine eklenmektedir.
2-) Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan 03.08.2010 tarihli Genelge ile sağlık personelinin çalışma saatleri düzenlenmiştir. Genelgede; gerekli tedbirler alınmak ve düzenlemeler yapılmak kaydıyla hizmeti kesintiye uğratmayacak şekilde, saat 12.00 – 14.00 arasında öğle yemeği ve istirahati için personele münavebeli olarak bir saatlik dinlenme süresi (öğle tatili) verileceği, bu süre içinde personelin kurumdan ayrılmayacağı, ihtiyaç duyulması halinde ilgili personelin göreve davet edilebileceği ve göreve davet edilen personelin davete icabet edeceği düzenlenmiştir.
Sağlık Bakanlığı Genelgesinde, personelin öğle dinlenme süresi içinde kurumdan ayrılamayacağı, öğle yemeği ve istirahatin münavebeli olarak kullanılacağı düzenlenmiştir. Genelgenin özü, hekimlerin kurumdan ayrılmayarak öğle dinlenme süresi de dahil olmak bütün süresini hastanede geçirmesini sağlamaya yöneliktir.
Genelge içeriği, üst düzenleyici işlemlere açıkça aykırılık taşımaktadır. Sağlık Bakanlığı genelgesi ile hekimlerin çalışma süresi, kanuna aykırı şekilde tekrar 9 saate çıkarılmıştır. Personele dinlenme süresi tanınmadan personelin göreve hazır halde beklediği süre, çalışma saatinden sayılmaktadır.
3-) Sağlık Bakanlığı’nın 03.08.2010 tarihli Genelgesine karşı yargı yoluna başvurulması ve bu konuda tepkiler gelmesi üzerine, Sağlık Bakanlığı 03.09.2010 tarihinde genelge değişikliği yayınlayarak mesai saatleri konusuna açıklık getirmiştir.
03.09.2010 tarihli Genelge ile daha önceki düzenlenme yürürlükten kaldırılmış ve yeni bir düzenleme yapılmıştır. Yeni düzenlemede; saat 12.00-13.00 arasının öğle yemeği ve istirahat için öğle tatili olarak ayrılmasının esas olduğu; hizmetin kesintisiz olarak sürdürülmesi gereken birimlerde öğle tatili saatinde de yeterli sayıda personel bulundurulacağı; bu süre içinde hizmet veren personele yemek ve dinlenme için kurum idaresince uygun görülen zamanda bir saatlik öğle tatili verileceği düzenlenmiştir.
Yeni düzenleme ile önceki düzenlemede yer verilen hukuka aykırılıklar büyük oranda giderilmiş bulunmaktadır. 03.09.2010 tarihli genelgede, personelin öğle tatili için dinlenme süresinin saat 12.00-13.00 arasında olacağı açıkça belirtilmiştir. Hizmetin kesintisiz sürdürüldüğü birimlerde ( acil servis, ameliyathane, yoğun bakım vb) görevinin başından ayrılamayan hekimlerin ise daha sonraki saatlerde 1 saatlik dinlenme iznini kullanacağı açıkça belirtilmiştir.
4-) Bu nedenlerle, sağlık kurumlarındaki mesailerin 03.09.2010 tarihli genelgede belirtilen esaslar çerçevesinde düzenlenmesi, personelin 1 saatlik öğle dinlenme süresini kullanmasını sağlayacak önlemlerin alınması, personelin günlük 8 saatlik mesaisini aşmayacak şekilde planlama yapılması yasal zorunluluktur.
1 saatlik öğle dinlenme süresi çalışma süresinden sayılmamaktadır. 1 saatlik öğle dinlenme süresi ve 8 saatlik çalışma süresi birlikte değerlendirildiğinde 9 saatlik çalışma mevzuata uygundur. 1 saatlik öğle dinlenme süresini kullanmayan personelin toplam çalışma süresinin günlük 8 saati aşmaması gerekmektedir.
Mesai saatleri ile ilgili düzenlemelerin yukarıda yer verilen açıklamalara uygun şekilde yapılması esas olup öğle dinlenme süresini kullanmasına izin verilmeyen veya mesai saatleri ihlal edilen hekimlerin Oda’mız Hukuk Bürosuna başvurmasını dileriz.
İzmir Tabip Odası Hukuk Bürosu
03.08.2010 tarihli Genelgenin ilgili maddesi
2-) Baştabiplikçe gerekli tedbirler alınmak ve düzenlemeler yapılmak kaydıyla hizmeti kesintiye uğratmayacak şekilde, saat 12 ilâ 14 arasında öğle yemeği ve istirahati için personele münavebeli olarak bir saatlik dinlenme süresi (öğle tatili) verilecektir. Ancak bu süre içerisinde personel kurumdan ayrılmayacak, ihtiyaç duyulması halinde ilgili personel göreve davet edilebilecek ve göreve davet edilen personel de davete icabet edecektir. |
03.09.2010 tarihli genelgenin ilgili maddesi
2-) Sağlık kurumlarında personelin öğle yemeği ve istirahatı için saat 12-13 arası öğle tatili olarak ayrılması esastır. Ancak hizmetin kesintisiz olarak sürdürülmesi gereken birimlerde öğle tatili saatinde de yeterli sayıda personel bulundurulur. Bu süre içinde hizmet veren personele yemek ve dinlenme için kurum idaresince uygun görülen zamanda bir saatlik öğle tatili verilir. |